12. januar 2015. – Zajednica opština Crne Gore je uputila inicijativu Skupštini Crne Gore da se Predlog Zakona o komunalnim djelatnostima i Predlog Zakona o legalizaciji neformalnih objekata po hitnom postupku uvrste u dnevni red sjednice Skupštine.

1.         Organizovanje komunalnih djelatnosti je jedna od osnovnih obaveza i odgovornosti lokalne samouprave. Pitanje odgovornosti za funkcionisanje sistema komunalnih djelatnosti kroz obezbjeđenje kontinuiteta, kvaliteta, obima, ali i razvoja, je izvorna nadležnost lokalne samouprave. Zakon o komunalnim djelatnostima, kao osnovni pravni akt koji uređuje komunalnu oblast, donešen je 1995. godine, u drugačijem pravno-političkom i privrednom ambijentu. Pokazalo se da u novonastalim uslovima ovaj zakon ne može da obezbijedi uspostavljanje odnosa u komunalnoj oblasti na sveobuhvatan, sinhronizovan i jasan način, tako da pojedine odredbe predstavaljaju prepreku u obavljanju i razvoju komunalnih djelatnosti, kako za organe lokalne uprave, tako i za javna komunalna preduzeća.

U cilju prevazilaženja nedostataka postojećeg zakona, Vlada Crne Gore je u oktobru 2011. godine utvrdila Predlog Zakona o komunalnim djelatnostima i uputila Skupštini Crne Gore na razmatranje i usvajanje. U pogledu rješenja iz Predloga Zakona o komunalnim djelatnostima, od posebnog značaja za lokalnu samoupravu izdvajamo sljedeće:

• izvršena je nova numeracija komunalnih djelatnosti sa preciznim opisom svake pojedinačne komunalne djelatnosti;
• utvrđivanje ovlašćenja jedinici lokalne samouprave da, prema specifičnim potrebama lokalnog stanovništva, određene poslove i usluge proglasi komunalnim djelatnostima i obezbjedi njihovo organizovano pružanje;
• potpuno nov način uspostavljanja organizacione strukture pružaoca komunalnih usluga, u skladu sa zakonskom obavezom o transformaciji javnih preduzeća;
• jasno prepoznavanje nosioca svojinsko-pravnih ovlašćenja nad komunanom infrastrukturom, a u skladu sa Ustavom Crne Gore i Zakonom o državnoj imovini;
• utvrđivanje preciznih elemenata za određivanje cijena komunalnih usluga, na bazi ekonomske isplativosti;
• uvođenje novog prihoda – komunalne naknade za finansiranje komunalnih djelatnosti zajedničke komunalne potrošnje i investiciono i tekuće održavanje opreme i sredstava za obavljanje ovih djelatnosti, koji se sada finansiraju iz tekućih prihoda budžeta lokalnih samouprava, što je jedan od uzročnika visokog nivoa neizmirenih obaveza i zaduženosti jedinica lokalne samouprave. Ova naknada bi trebalo, praktično, da bude supstituent naknade za korišćenje građevinskog zemljišta koja je ukinuta od 1. januara 2009. godine, a po osnovu kojeg su na godišnjem nivou lokalne samouprave prihodovale cca 30 mil. EUR.

Kako je ovo jedan od najznačajnijih propisa za funkcionisanje lokalne samouprave,  Zajednica opština je u više navrata resornim ministarstvima (Ministarstvu unutrašnjih poslova i Ministarstvu održivog razvoja i turizma) i kroz rad Vladinih tijela (Koordinacionog odbora za reformu lokalne samouprave i Savjeta za unapređenje poslovnog ambijenta, regulatornih i strukturnih reformi) ukazivala na značaj ovog zakonskog propisa i na potrebu njegovog što bržeg donošenja. Međutim, i pored svega toga, Predlog Zakona o komunalnim djelatnostima se još uvijek nalazi u skupštinskoj proceduri.

2.         Predlog Zakona o legalizaciji neformalnih objekata se nalazi u skupštinskoj proceduri od septembra 2012. godine. Regulisanje statusa neformalnih objekata je od posebnog interesa za lokalnu samoupravu koja shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi i Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata u okviru sopstvenih poslova uređuje građevinsko zemljište i stvara uslove za izgradnju objekata. Pored toga, prihod od naknada utvrđenih u Predlogu Zakona (naknada za komunalno opremanje građevinskog zemljišta, naknada za izgradnju regionalnog sistema vodosnabdijevanja na teritoriji opština Crnogorskog primorja i naknada za legalizaciju) u značajnom bi uticalo na poboljšanje finansijske situacije lokalnih samouprava.

Imajući u vidu značaj odnosnih zakonskih propisa za sistem i funkcionisanje jedinica lokalne samouprave, Upravni odbor Zajednice opština Crne Gore na sjednicama održanim 9. i 22. decembra 2014. godine zadužio je Sekretarijat Zajednice opština da Skupštini Crne Gore podnese inicijativu da se Predlog Zakona o komunalnim djelatnostima i Predlog Zakona o legalizaciji neformalnih objekata po hitnom postupku uvrste u dnevni red sjednice Skupštine.