Od Crne Gore se očekuje da u prvoj polovini maja usvoji reformsku agendu u čijoj realizaciji će važnu ulogu imati lokalne vlasti, poruka je koja se mogla čuti na 20. sjednici Zajedničkog savjetodavnog odbora Komiteta regiona Evropske unije i Crne Gore (ZSO), koja je održana danas u Briselu.

Zamjenica šefa Jedinice za Crnu Goru i Srbiju u Generalnoj direkciji za susjedstvo i pregovore o proširenju Evropske komisije Sindi van den Bogert saopštila je da će prioritetne oblasti reformske agende, koja se usaglašava sa EU, biti poslovno okruženje, uključujući neformalni sektor, zatim digitalna tranzicija i inovacije, reforma energetskog sektora kako bi se osnažila zelena tranzicija, kao i reforme uprave i pravosuđa. Ona je podsjetila da mehanizam za reforme i rast EU za Zapadni Balkan podrazumijeva korišćenje šest milijardi eura za te svrhe kako bi se ubrzalo pristupanje EU intenziviranjem reformi. Van den Bogart je dodatno istakla važnost izborne reforme, unapređenja elektronskog katastra i prostornog planiranja, kao i implementaciju zakona o energetskoj efikasnosti.

– Za Crnu Goru je važno da na putu ka EU ne bude na bilo koji način poremećena zbog internih političkih pitanja i sporenja. Jedno od mogućih pitanja koji mogu da izazovu zastoj u EU integracijama jeste pitanje održavanja lokalnih izbora, i to zato što u maloj zemlji kao što je Crna Gora svaki lokalni izbori mogu postati ključan nacionalni događaj koji zauzima veliki dio političkog procesa – rekla je Van den Bogert, ističući da EK podržava održavanje što većeg broja lokalnoih izbora istovremeno kako bi se izbjeglo vođenje stalnih izbornih kampanja.

Kopredsjedavajući ZSO sa strane Komiteta regiona EU i predsjednik regije Veneto Roberto Ćambeti istakao je da je Crna Gora povratila svoju poziciju predvodnice među zemljama kandidatima za članstvo u EU. On je ocijenio da su uloženi značajni napori u borbi protiv korupcije, ali da još puno posla ostaje, te da su neophodne reforme kroz široki politički i društveni konsenzus.  

Ambasador Crne Gore pri EU Petar Marković ocijenio je da su lokalne putanje moći te koje obezbjeđuju suštinski osjećaj demokratije među građanima koji svakodnevno i rutinski komuniciraju sa lokalnim samoupravama.

– Ulaganjem u razvoj mehanizama na lokalnom nivou trudimo se da ispunimo međunarodne norme i standarde da bismo izbjegli klijentelističku lokalnu samoupravu koja je postala široko rasprostranjena na Zapadnom Balkanu – rekao je ambasador Marković.

Gradonačelnica Podgorice prof. dr Olivera Injac izrazila je zadovoljstvo zbog optimizma koji postoji na strani Evropske komisije i Evropskog parlamenta, kao i nadu da će to donijeti dobre rezultate. Ona je istakla da Crna Gora u junu očekuje pozitivan izvještaj u vezi sa privremenim mjerilima, naglašavajući da su poglavlja 23 i 24 su posebno važna, te da su aktivnosti tužilaštva i policije rezultirale novim slučajevima u oblasti organizovanog kriminala i korupcije koji se odnose  na lica koja su obavljala visoke državne funkcije.  Gradonačelnica je saopštila da se u Glavnom gradu trude da ispune uslove kako bi dobili što veću podršku iz fondova EU.

– Prioriteti su nam zelena agenda i digitalna tranformmacija, kao i projekti iz oblasti infrastrukture. Svjesni smo šta sve treba uraditi da bismo dostigli standarde EU – navela je Injac, ističući i važnost uvođenja reda u katastarskim podacima.

Predsjednik Opštine Žabljak i potpredsjednik UO ZOCG Radoš Žugić podsjetio je da je Crna Gora jedina država koja u Ustavu ima odrednicu da je ekološka država, ističući da će Opština Žabljak dati ključni doprinos u poglavlju 27 koje se odnosi na zaštitu životne sredine.

Generalna sekretarka Zajednice opština Mišela Manojlović, govoreći u okviru posebne tematske sesije o fiskalnoj decentralizaciji, istakla je da ZOCG prošle godine podnijela niz inicijativa za izmjenu propisa koje su usmjerene na eliminisanje centralizacije u najrazličitijim oblastima i jačanje lokalnih samouprava u svakom pogledu, prvenstveno finansijski, jer bez stabilnih finansija nema njihove suštinske autonomije.

– Naš cilj je takođe da ojačamo manje razvijene opštine stavljajući u funkciju sve njihove potencijale, ali i da doprinesemo razvoju već razvijenih opština  podrškom u rješavanju njihovih specifičnih  izazova, naročito u primorskom region – istakla je Manojlović.

Ona je poručila da je razvoj administrativnih i financijskih kapaciteta lokalnih vlasti, kao i saradnja sa državnim vlastima od ključnog značaja za razvoj i napredak lokalnih zajednica, nacionalnih država i Evropske unije u cjelini. Manojlović je ocijenila da su najveći resurs Crne Gore ljudi, te da je potrebno zaustaviti proces depopulacije, posebno Sjevera države, a da se to ne može uraditi bez  pomoći Evropske unije.

Predsjednik Opštine Plav Nihad Canović istakao je da ove godine imamo rekordan broj opština koje koriste egalizacioni fond što govori da se finansijsko stanje u lokalnim samoupravama pogoršava.

Predsjednik Opštine Bijelo Polje Petar Smolović poručio je da su svi predjsednici opština, bez obzira na to iz koje političke partije dolaze, jedinstveni u opredijeljenosti za EU, ističući da i na lokalnom nivou postoji znanje i ekspertize u ovoj oblasti. On je pozvao EU da opredijeli više fondova za direktnu aplikaciju sa lokalnog nivoa.

Ekspert NALAS-a Darko Mrvaljević ocijenio je da je uspostavljanje evropskih standarda, a time i evropskih vrijednosti prijeka potreba građana Crne Gore. On je podsjetio na inicijative Zajednice opština CG za jačanje lokalnih samouprava u procesu evropskih integracija, osnivanje Mreže gradova Zapadnog Balkana za EU projekte, kao i obezbjeđivanje 400.000 eura od strane ZOCG opštinama za pripremu tehničke dokumentacije za važne projekte. Mrvaljević je izrazio spremnost NALAS-a da posreduje u razmjeni znanja i iskustava među opštinama, imajući u vidu da ovu asocijaciju čine i države članice i države kandidati za EU.

Cjelokupno izlaganje generalne sekretarke Zajednice opština Mišele Manojlović na temu fuskalne decentralizacije možete pročitati ovdje.