| 
Decentralizacija javne uprave nije sama po sebi cilj već sredstvo kako bi se poboljšao kvalitet usluga koji se pružaju građanima i obezbijedila društvena pravda, poruka je sa okruglog stola pod nazivom „Decentralizacija u Crnoj Gori – gdje smo, a gdje treba da budemo?”, koji je danas održan u Tivtu u zajedničkoj organizaciji Skupštine Glavnog grada, Skupštine opštine Tivat i Zajednice opština Crne Gore (ZOCG).
Ministar javne uprave Maraš Dukaj saopštio je da je ovaj Vladin resor konkretnim projektima kao što je izrada Analize funkcinisanja lokalne samouprave, započeo proces decentralizacije u Crnoj Gori.
– Veoma je bitno da kroz novi Zakon o lokalnoj samoupravi definišemo novi model funkcionisanja lokalne samouprave. Razmišljamo ne samo u pravcu uvođenja gradova, već i o decentralizaciji u oblastima važnim za ostvarivanje funkcije lokalne samouprave, od obrazovanja, zdravstva pa do prostornog planiranja. Isto tako važna za funkcinisanje lokalnih samouprava je digitalizacija, i tu takođe započinjemo veoma važne projekte – rekao je Dukaj.
Predsjednica Skupštine ZOCG i predsjednica Skupštine Glavnog grada i dr Jelena Borovinić Bojović ocijenila je da proces decentralizacije mora da ima za svrhu kvalitetno zadovoljavanje svakodnevnih potreba građana.
– Prirodno je da njihove potrebe najbolje prepoznaju organi koji su im najbliži, dakle upravo lokalne samouprave. Cilj ovog procesa je da mjera, obim i dinamika decentralizacije bude u funkciji ostvarivanja ravnomjernog ekonomskog razvoja i višeg stepena demokratizacije cjelokupne države – rekla je Borovinić Bojović.
Domaćin okruglog stola predsjednik Skupštine opštine Tivat Miljan Marković ocijenio je da posebnu pažnju treba posvetiti ekonomskim aspektima decentralizacije.
– Jedan od ključnih aspekata ekonomske decentralizacije je stvaranje povoljnog poslovnog okruženja i privlačenje investicija na lokalni nivo. Lokalne samouprave imaju ključnu ulogu u kreiranju ambijenta koji će podsticati privredni rast, razvoj preduzetništva i stvaranje novih radnih mjesta. Kroz adekvatnu infrastrukturu, podsticajne poreske politike i podršku razvoju malih i srednjih preduzeća, lokalne samouprave mogu stvoriti uslove za održivi ekonomski razvoj svojih zajednica – rekao je Marković.
Generalna sekretakra Zajednice opština Mišela Manojlović predstavila je učesnicima okruglog stola Izvještaj Kongresa lokalnih i regionalnih vlasti Savjeta Evrope o primjeni Evropske povelje o lokalnoj samoupravi u Crnoj Gori u periodu 2015-2023. Ona je istakla da je ovaj Izvještaj prepoznao četiri pozitivna pravca u Crnoj Gori koji se odnose na stratešku opredijeljenost za reformu u pravcu decentralizacije i digitalizacije, uspostavljanje Ministarstva javne uprave, dobru praksu upotrebe manjinskih jezika u obavljanju lokalnih javnih funkcija u opštinama u kojima nacionalne manjine čine većinu lokalnog stanovništva i postojanje prava Zajednice opština da se direktno obrati Ustavnom sudu u slučaju povrede prava na lokalnu samoupravu. Kongres je, kako je saopštila, izrazio zabrinutost zbog niza nedostataka kao što je trend centralizacije lokalnih nadležnosti, praksa ad hoc dodjele nadležnosti opštinama bez izdvajanja sredstava neophodnih za njihovo obavljanje, nedovoljni finansijski kapacitet manjih opština i slično. Ona je predstavila i preporuke iz Izvještaja koje se odnose na nastavak dobrih praksi i korigovanje nedostataka, naročito u dijelu neppostojanja konsultativnog procesa prilikom donošenja zakona.
– Lokalne vlasti, kako pojedinačno, tako i posredstvom Zajednice opština, nastoje da uspostave odnos partnerstva sa centralnim vlastima na ravnopravnoj i fer osnovi i nude konkretna normativna rješenje usmjerena ka ostvarivanju navedenih preporuka. Nadamo se da ćemo zajednički u tome uspjeti – poručila je Manojlović. (Kompletno izlaganje generalne sekretarke ZOCG možete pročitati ovdje.)
U okviru panela „Decentralizacija nadležnosti državne uprave: proširenje portfolija usluga građanima od strane lokalnih vlasti”, Marina Izgarević, državna sekretarka Ministarstva prostornog planiranja saopštila je da kroz izmjenu normative planira vraćanje nadležnosti opštinama za izradu i donošenje prostornih planova, dok je Nikola Tarbuk, generalni sekretar Stalne konferencije gradova i opština Srbije, govorio o funkcionisanju lokalne uprave u ovoj državi. Slađana Anđušić, predsjednica Odbora za sistem lokalne samouprave ZOCG i sekretarka za lokalnu samoupravu Glavnog grada ukazala je da je najvažnija obaveza opština u odnosu na proces decentralizacije da izvrše analizu postojećeg stanja, posebno u dijelu ljudsih resursa kojim raspolažu, da kako proces bude odmicao rade evaluaciju uspjeha, kao i da se obavežu na kontinuirano poboljšanje kvaliteta usluga koje pružaju građanima.
– Decentralizacija nije cilj nego sredstvo i može biti uspješna samo ako opštine budu proaktivne, ako budu sarađivale, težile uvođenju novih usluga, modernizaciji putem digitalizacije, ukoliko budu otvorene za građane i ukoliko razviju međusobno nadmetanje u primjeni dobre prakse. Tada možemo da kažemo da decentralizacija ima uspjeh – rekla je Anđušić.
Na panelu „Autonomija lokalnih samouprava – gdje je granica?” debatovali su Dragiša Janjušević, državni sekretar Ministarstva javne uprave, Vuko Todorović, predsjednik Opštine Berane, Ivan Otović, predsjednik SO Herceg Novi, kao i domaćin skupa Miljan Marković, predsjednik SO Tivat.
Iskustva iz regiona predstavioje Keljmend Zajazi, izvršni direktor NALAS-a.
Moderatorka okruglog stola bila je Sanja Živković, sekretarka Odbora za komunalne djelatnosti i životnu sredinu Zajednice opština.
