| 
U procesu pristupanja Crne Gore EU jedna od obaveza je usaglašavanje ruralne politike sa Zajedničkom poljoprivrednom politikom EU.
S tim u vezi, Evropska komisija je usvojila IPARD III program za period 2021-2027, čijim sprovođenjem crnogorskim poljoprivrednicima će biti dostupno 63.000.000 eura EU sredstva (62% više u odnosu na prethodni IPARD II program).
Od ukupno 11 Mjera u okviru IPARD III, lokalne samouprave u Crnoj Gori mogu direktno učestvovati u implementaciji dvije mjere i to: Mjera 5 – Implementacija lokalnih razvojnih strategija – LEADER pristup i Mjera 6 – Investicije u ruralnu javnu infrastrukturu.
LEADER pristup predstavlja dio EU politike ruralnog razvoja u pogledu izgradnje kapaciteta i iskustva u sprovođenju, što zemljama kandidatima pomaže da se pripreme za pristupanje EU. Korisnici ove mjere su Lokalne akcione grupe (LAG). Lokalna akciona grupa zapravo predstavlja udruženje tri sektora sa lokalnog nivoa – javnog, privatnog i civilnog sektora koje obuhvata određeno, geografski povezano, područje i na tom području sprovodi projekte vodeći se LEADER načelima.
Zajednica opština i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede pripremili su izmjene i dopune Nacrta Zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju, koje se trenutno nalazi u skupštinskoj proceduri, a kojim će se omogućiti i urediti osnivanje LAG-ova u Crnoj Gori.
Stvaranje i pravilno funkcionisanje LAG-ova je dugoročan proces i prenos znanja i iskustva iz zemlje članice EU je veoma dragocjeno. S tim u vezi, Mreža za ruralni razvoj Crne Gore organizovala je studijsku posjetu Hrvatskoj.
Posjeta je organizovana sa ciljem upoznavanja sa primjerima dobre prakse implementacije LEADER pristupa u ekonomskom razvoju lokalnih zajednica. Učesnici su imali priliku da se upoznaju sa njihovim praksama u realizaciji projekata, dostignućima i iskustvom, kako pozitivnim tako i negativnim, kako bi se što bolje pripremili za proces koji predstoji i u našoj zemlji.
Učesnici su najprije posjetili Biograd na moru gdje ih je nekadašnji rukovodilac, Ivan Čupić, upoznao sa radom i primjerima dobre prakse LAG-a „LAURA“. „LAURA“ je osnovana 2009. godine, danas u svom sastavu broji 41 člana, i to 17% civilnog sektora, 34% iz javnog i 49% preduzetničkog, jer prema uslovima za LAG-ove, nijedan sektor ne može imati natpolovičnu većinu.
Učesnici studijske posjete su obišli zgradu u kojoj se nalaze i prostorije LAG-a, a čija izgradnja je finansirana uz podršku EU, i koja funkcioniše po principu „preduzetničkog inkubatora“, pa osim LAGa, prostorije koriste i drugi preduzetnici različitih zanimanja. Zanimljivo je da se u prizemlju zgrade nalazi multifunkcionalni pogon za preradu voća i povrća, njihovo sušenje i pakovanje, kao i linija za preradu i pakovanje prerađenog voća i povrća u džemove, marmelade, ajvare i sl. Ovaj pogon poljoprivrednici imaju mogućnost da iznajme, prerade svoje voće i povrće i kao takvo dalje distribuiraju.
Takođe, tokom posjete, učesnici su imali priliku da se detaljnije upoznaju sa funkcionisanjem LAG-a „Cetinska krajina“, sa sjedištem u Sinju i primjerima dobre prakse koje je ovaj LAG ostvario. Ovaj LAG, po riječima rukovoditeljke, Ivane Žanko, osnovan je početkom 2013, broji trenutno 53 člana sa područja Cetinske krajine i obuhvata područja tri grada: Sinj, Trilj, Vrlika i dvije opštine, Otok i Hrvace. U prethodnom periodu, raspisali su konkurse kako za velike, tako i male poljoprivrednike, kojom prilikom su obebijedili bespovratna sredstva za nabavku različite opreme za obradu zemljišta, ali i nabavku raznovrsnih sadnica i životinja. Osim toga, kroz konkurse za javnu infrastrukturu, obezbijeđena su sredstva za rekonstrukciju i opremanje objekata od javnog interesa (planinarskog doma, društvenog doma, dječjeg igrališta i sl.).
Tokom četiri dana, takođe su posjećene opštine Trilj i Hrvace. Učesnici su obišli projekte gdje je nosilac upravo LAG „Cetinska krajina”, a u pitanju je uređenje i opremanje staza do izvora rijeke Vojskova. U Hrvacima ih je ugostio načelnik opštine koja broji oko 3 hiljade stanovnka, Dinko Bošnjak, koji je prenio svoja iskustva u korišćenju sredstava EU, a izdvojio je izgradnju vrtića, društvenog doma, a kao najvažniji projekat ističe aglomerciju Hrvaca, čija je implementacija trenutno u toku. Sredstva EU za različite infrastrukturne i druge projekte (putevi, vodosnabdijevanje, rasvjeta i dr.), značajno su unaprijedila položaj ove opštine u odnosu na period kada je ona bila dio Sinja.
Osim predstavnice Zajednice opština, u studijskoj posjeti učestvovali su i predstavnici Glavnog grada i opština Bar, Tuzi i Nikšić, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, i predstavnici civilnog sektora, nosioci inicijativa LAG-ova u Crnoj Gori.
Posjetu je ispratila novinarska ekipa televizije Nikšić, više možete vidjeti u reportaži na LINKU .
