U Podgorici je 17. jula organizovana konferencija ROMACTED: Promovisanje dobrog upravljanja i osnaživanja romske zajednice na lokalnom nivou, koji je zajednički program Evropske Unije i Savjeta Evrope. Cilj Programa je da pomogne jačanju političke volje i održivih načina demokratskog upravljanja na lokalnom nivou, osnaživanju romske i egipćanske zajednice, te da poboljša i ojača spremnost, kapacitete, znanja i vještine institucija koje rade na sprovođenju programa inkluzije. Uvodna izlaganja su imali Leon Đokaj, Generalni direktor Direktorata za unaprjeđenje i zaštitu prava manjinskih naroda u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava, Herman Spitz, šef za saradnju u Delegaciji EU u Crnoj Gori i Marcos Andrade, menadžer ROMACTED programa Savjeta Evrope, tim za Rome i Putnike.

U okviru konferencije, organizovano je potpisivanje Memoranduma o razumijevanju za učešće u programu sa predstavnicima osam crnogorskih lokalnih samouprava – Bar, Berane, Bijelo Polje, Herceg Novi, Nikšić, Podgorica, Tivat i Ulcinj. Nakon Svečane ceremonije potpisivanja Protokola o saradnji predstavnici lokalnih samouprava obratili su se prisutnima i javnosti. 

Nakon potpisivanja Memoranduma o razumijevanju, održana su dva panela: „Mogućnosti za socijalno uključivanje romske zajednice – od nacionalnog do lokalnog nivoa“ i „Izgradnja sinergije dobrog upravljanja i osnaživanja romske zajednice“ .

Na panelu „Mogućnosti za socijalno uključivanje romske zajednice – od nacionalnog do lokalnog nivoa“ govorila je Saida Čikić, predsjednica Odbora za društvene djelatnosti Zajednice opština. Pored nje, svoje izlaganje su imali i Leon Đokaj, Generalni direktor Direktorata za unaprjeđenje i zaštitu prava manjinskih naroda u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava i Samir Jaha, izvršni direktor nevladine organizacije Mladi Romi.

Na panelu je ocijenjeno da je u narednom periodu neophodno unaprijediti saradnju centralnih i lokalnih vlasti, kao i civilnog sektora na planu veće uključenosti romske i egipćanske populacije u svim aktivnostima na lokalnom nivou.

Predsjednica Odbora za društvene djelatnosti Zajednice opština Crne Gore i sekretarka Sekretarijata za lokalnu upravu Opštine Bijelo Polje Saida Čikić je istakla da lokalne samouprave imaju vrlo važnu ulogu u unapređenju položaja Roma, s obzirom da se, kako je pojasnila, većina strateških mjera ostvaruje upravo na lokalnom nivou.

„Zajednica opština, kroz zastupanje zajednički utvrđenih interesa svojih članica, radi na razvoju i unapređenju lokalne samouprave i efikasnijem obavljanju njihovih nadležnosti u interesu lokalnog stanovništva“, rekla je Čikić.

Ona je podsjetila da je Zajednica opština pripremila model Akcionog plana, koji je usklađen sa međunarodnim dokumentima.

„Ovaj dokument cjelokupno razmatra probleme sa kojima se susreću Romi i sadrži skup mjera i aktivnosti raznovrsnih nosilaca, sve u cilju poboljšanja položaja i života Roma. U interesu lokalne zajednice je da svi nosioci aktivnosti daju pun doprinos poboljšanju društvenog položaja Roma i njihovom punom uključivanju u sve društvene tokove“, kazala je Čikić.

Ona je poručila da se društvo mora ponijeti odgovorno prema romskoj populaciji.

„Romi ne smiju ostati na marginama društvenih zbivanja. Mora im se pružiti veća podrška, a smatram da je ovaj projekat jedan od načina, a mi, kao ozbiljno i odgovorno društvo, u obavezi smo da, pitanje Roma tretiramo tako“, zaključila je Čikić.

Generalni direktor Direktorata za unaprjeđenje i zaštitu prava manjinskih naroda u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava, Leon Đokaj, kazao je da u Crnoj Gori postoji politička volja da se pitanje integracije RE populaciji riješi.

„U daljem procesu treba da unaprijedimo koordinaciju između centralnih i lokalnih vlasti, da se poboljša saradnja sa civilnim sektorom, kao i sa Romskim savjetom. Naša težnja jeste poboljšanje situacije na terenu“, ocijenio je Đokaj.

On je kazao da je usvojena Treća strategija za lokalnu inkluziju Roma i Egipćana 2016-2020, u čijoj izradi su bili uključeni predstavnici nadležnih institucija, kao i predstavnici romskog civilnog sektora.

„Neophodno je da dokumenti koji se donose budu kvalitetni, realni, ostvarivi. Oni trebaju da uključuju romsku populaciju od samog procesa kreiranja tog dokumenta, pa sve do faze praćenja implementacije tog lokalnog akcionog plana. Mi našu strategiju, odnosno akcione planove pratimo na nivou kvartalnih sastanaka“, rekao je Đokaj.

Po njegovom mišljenju, ovaj projekat može poboljšati percepciju, povećati svijest i uključiti RE zajednicu na lokalnom nivou.

Izvršni direktor nevladine organizacije Mladi Romi, Samir Jaha, istakao je da je cilj projekta da doprinese boljoj socijalnoj inkluziji romske i egipćanske (RE) zajednice na lokalnom nivou i uspostavljanje kvaltetne i konstruktivne saradnje sa svim opštinama, da bi ih upoznali sa problemima i potrebama romske zajednice, kako bi se isti lakše riješili.

On je afirmativno govorio o uključenju opština, prije svega Bar i Ulcinj, u kojima do sada nije bila organizovana romska zajednica i nije bila dovoljno glasna.

Istakao je da su očekivanja njegove organizacije da, kroz Romacted program, bude usvojen Akcioni plan u svim opštinama.

„U određenim opštinama je već usvojen lokalni akcioni plan, poput opština Nikšić i Tivat, dok je u drugim opštinama u fazi pripreme. Bilo bi dobro da tim koji je radio na izradi lokalnog akcionog plana, istovremeno i sprovodi akcioni plan, odnosno vrši monitoring, kao što je to slučaj na nacionalnom nivou“, poručio je Jaha.