Danas je, u organizaciji Uprave za javne nabavke i Svjetske banke, u Podgorici održana radionica na temu „Poboljšanje sistema javnih nabavki u Crnoj Gori“.

Radionica je okupila predstavnike relevantnih institucija, ministarstava, predsjednike opština, službenike za javne nabavke u opštinama i predstavnike malih i srednjih preduzeća, kako bi diskutovali o načinima za unapređenje zakonskih riješenja i prevazilaženju problema sa kojma se susreću naručioci i ponuđači u postupcima javnih nabavki.

Događaj je otvorio Aleksandar Andrija Pejović, ministar evropskih poslova koji je ukazao na značaj koji javne nabavke zauzimaju u ekonomskom sistemu Evropske Unije, istakavši da ukupna vrijednost javnih nabavki, prema procjenama Evropske komisije, iznosi 16% bruto nacionalnog proizvoda Unije.

Ministar je poručio da evropsko zakonodavstvo u ovoj oblasti osigurava malim i srednjim preduzećima mogućnost nadmetanja na javnim tenderima u državama članicama EU. On je upoznao učesnike sa obavezama Crne Gore u dijelu ispunjavanja završnih mjerila u ovom poglavlju koje obuhvataju usklađivanje nacionalnog okvira s pravnom tekovinom EU u svim oblastima javnih nabavki, s posebnim naglaskom na koncesije, privatno-javno partnerstvo i odbranu, uspostavljanje administrativnih i institucionalnih kapaciteta za sprovođenje pravne tekovine i uspostavljanje transparentnog sistema javnih nabavki.

Direktor Uprave za javne nabavke Mersad Mujević predstavio je dva projekta koje Uprava sprovodi sa Svjetskom bankom: „Izrada smjernica za podsticanje učešća malih i srednjih preduzeća na tržištu javnih nabavki u Crnoj Gori i „Izrada smjernica za sistem nadgledanja-monitoringa javnih nabavki od stane Uprave za javne nabavke“.

Kao jedan od rezultata prvog projekta izrađen je Vodič za podsticanje učešća malih i srednjih preduzeća na tržištu javnih nabavki u Crnoj Gori, u čijoj je izradi učestvovala i Zajednica opština. Direktor Mujević je istakao da su u Vodiču identifikovani problemi sa kojima se suočavaju mala i srednja preduzeća u sprovođenju postupaka javnih nabavki, a koji se ogledaju u nedovoljnoj finansijskoj i nefinasijskoj podršci razvoju malih i srednjih preduzeća, jer ista nemaju potrebnu kreditnu sposobnost, a često ni odgovarajuća sredstva obezbjeđenja kredita kako bi unaprijedili svoje poslovanje i time bili konkurentniji na tržištu javnih nabavki.

Generalni sekretar Zajednice opština Refik Bojadžić naglasio je da su jedinice lokalne samouprave tokom 2016. godine ugovorile oko 25 miliona eura sprovodeći postupke javnih nabavki, te da se može zaključiti da javne nabavke u značajnoj mjeri opredjeljuju privredni razvoj i podstiču zapošljavanje na nivou lokalnih zajednica. „Opštine su, uključujući javna preduzeća i ustanove, po pravilu najznačajniji kupci proizvoda i usluga lokalnih ponuđača, posebno u manjim opštinama, gdje ovi naručioci predstavljaju dominantne kupce za lokalna preduzeća“, istakao je on.  Kroz reformu i unapređenje sistema javnih nabavki, trebalo bi obezbijediti uslove da se usluge koje se pružaju građanima obezbjeđuju po nižim cijenama, a da njihov kvalitet bude što bolji. U tom pravcu, podsjetio je da je Zajednica opština Vladi, Ministarstvu finansija i Upravi za javne nabavke ukazala na određene poteškoće koje su prisutne u sprovođenju postupaka javnih nabavki. Mnogi postupci javnih nabavki traju predugo zbog podnošenja velikog broja žalbi, posebno u fazi prije donošenja odluke o izboru najpovoljnije ponude. Podnošenjem žalbe, najčešće zbog formalnih razloga, naručilac, konkretno opštine i javna preduzeća čiji je osnivač opština, su u obavezi da prekinu sve dalje aktivnosti do donošenja odluke po podnijetoj žalbi. „Ove, a i mnoge druge poteškoće, u značajnoj mjeri utiču na efikasnost rada lokalnih samouprava i efikasno pružanje usluga i servisa građanima“, zaključio je on.

Generalni sekretar je istakao da je potrebno organizovati dodatne obuke naručilaca, ali i ponuđača, kako bi se bolje upoznali sa pravima i obavezama u postupcima javnih nabavki, jer kvalitetno pripremljene ponude daju mogućnost naručiocu da izabere kvalitetnog partnera u pružanju usluga građanima. Jer koristi od unapređenja sistema javnih nabavki mogu imati svi, kako naručioci – opštine  i javna preduzeća, tako i privrednici, posebno mala i srednja preduzeća koja posluju u opštinama, a koja će, administrativno ojačana, biti spremnija i konkurentnija za učešće u postupcima javnih nabavki.  On je pozivao predstavnike malih i srednjih preduzeća da u što većoj mjere koriste usluge koje im nude biznis centri koje su osnivale opštine– unapređenje kapaciteta kroz obuke, povezivanje, promociju, ali i tehničku i administrativnu podršku.

Eksperti Svjetske banke su dali pregled stanja u oblasti javnih nabavki u Crnoj Gori, uz preporuke na koji način bi se određeni izazovi mogli prevazići. Na radionici je zaključeno da je, u cilju jačanja sistema javnih nabavki i podsticanja privrednog razvoja na lokalnom i nacionalnom nivou, potrebno unaprijediti saradnju svih institucija u sistemu javnih nabavki, uz puno uključivanje malih i srednjih preduzeća, kao i nevladinih organizacija.