28. maj 2013. – Zajednica opština Crne Gore i Privredna komora, u saradnji sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma, organizovale su 27. maja 2013. godine u Podgorici okrugli sto „Izazovi u implementaciji EU propisa u oblasti životne sredine“, namijenjen najvišim strukturama lokalnih samouprava.

Na skupu je ocijenjeno da je uloga lokalnih samouprava važna za zaštitu životne sredine, te da svaka opština mora dati maksimalan doprinos tom cilju. Potpuna primjena zakona EU iz oblasti zaštite životne sredine predstavlja jedan od najsloženijih zadataka koji se nalaze pred nacionalnim i lokalnim nivoima vlasti.

Panelisti okruglog stola bili su g. Ivan Saveljić, potpredsjednik Privredne komore Crne Gore, g. Milivoje Jurišić, Sekretar pregovaračke grupe o pristupu Crne Gore EU, g-đa Daliborka Pejović, Državni sekretar u Ministarstvu održivog razvoja i turizma, g. Rajko Golubović, Generalni sekretar Zajednice opština Crne Gore, g-đa Ivana Vojinović, Generalni direktor za oblast životne sredine u Minstarstvu održivog razvoja i turizma i šef Radne grupe za pregovaračko poglavlje 27 i g. Siniša Stanković, Generalni direktor za upravljanje otpadom i komunalni razvoj.

Panelisti su u ukazali da se oko tri četvrtine normi primjenjuje se na lokalnom nivou, pa je važno da, zbog unapređenja poslovnog ambijenta na nivou opština, što prije otpočnemo sagledavanje izazova koji integracije stavljuju pred nas. Ovo su pitanja oko kojih se mora voditi stalan i otvoren dijalog, učeći jedni od drugih, prateći ono što nam govore iskustva zemalja partnera i trudeći se da sinergetski dolazimo do sredstava koji se mogu dobiti od Evropske unije za rješavanje otvorenih pitanja i uređivanje ove kompleksne oblasti, koja obuhvata upravljanje otpadom, kvalitet vode – vode za piće, otpadne vode, zaštitu zemljišta, zaštitu urbane sredine, kvalitet vazduha, zašitu od buke. Imajući predhodno u vidu, jasno je da je uloga lokalnih samouprava izuzetno važna za zaštitu životne sredine. Osnovna pretpostavka za rješavanje problema zaštite životne sredine je postojanje određenih kapaciteta lokalne samouprave, i jasno definisanje njene uloge, kao i postojanje određenih mehanizama vertikalne i horizontalne koordinacije. U tom smislu, i pored napora koji su učinjeni, potrebno je još raditi na unapređenju kapaciteta lokalnih uprava kako bi spremno dočekale obaveze koje nam predstoje u procesu pristupanja Evropskoj uniji.

U pogledu upravljanja otpadom, potrebno je da Crna Gora učini velike napore kako bi se ostvario prelazak sa konvencionalnog upravljanja otpadom na način koji predviđaju evropski standardi. Aktivnosti lokalne samouprave odnose se i na poslove u vezi sa procjenom uticaja na životnu sredinu i strateškom procjenom uticaja na životnu sredinu. Značajna obaveza lokalne samouprave je i da izvrši akustično zoniranje, odnosno da, zarad zaštite od buke, utvrdi akustične zone na svojoj teritoriji. U dijelu civilne zaštite, lokalne vlasti bi trebalo da aktivno učestvuju u kreiranju izmjena i dopuna zakona o zaštiti i spašavanju te prevozu opasnih materija.

Sprovođenje monitoringa životne sredine, takođe, zahtjeva dodatno unapređenje kapaciteta na lokalnom nivou.
Da bi se podspješilo sprovođenje zakonskih i drugih propisa iz ove oblasti, potrebno je jačati ekološku inspekciju i stvoriti zakonske pretpostavke za uspostavljanje ekološke inspekcije na lokalnom nivou, što su i sugestije koje dobijamo iz Evropske unije.

Generalni sekretar Zajednice opština g. Rajko Golubović kazao je da pitanje zaštite životne sredine zadire u sve sfere ekonomskog i društvenog razvoja, te da uključivanje lokalne vlasti u proces Evropskih integracija podrazumjeva, između ostalog, sposobnost i mogućnost njenih organa da primjene norme pravnog poretka kojima se direktno rješavaju pitanja iz njihove nadležnosti. Izazov decentralizacije uveo je u proces donošenja odluka afirmaciju metode dogovaranja, usklađivanja suprostavljenih interesa, saradnje i koordiniranog djelovanja centralnih i lokalnih organa vlasti uz uključivanje ostalih društvenih aktera.

Tokom diskusije koja je uslijedila, predstavnici opština ukazali su na brojne probleme sa kojima se srijeću u oblasti zaštite životne sredine, prije svega prilikom upravljanja otpadom. Oni su istakli potrebu formiranja eko fonda (Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost) poput onih u zemljama regiona, koji bi se bavio prikupljanjem sredstava za projekte očuvanja i održivog korišćenja životne sredine.