Država donosi zakone a primjenjuju ih opštine, pa je neophodna kontinuirana komunikacija između jedinica lokalne samouprave i centralnih vlasti, saglasni su učesnici okruglog stola koji je održan u Zajednici opština Crne Gore, na inicijativu Odbora za prostorno planiranje. Tema okruglog stola koji je okupio brojne predstavnike opština bila su tri zakonska teksta u formi predloga i to zakon o legalizaciji bespravnih objekata, zakon o izgradnji objekata i zakon o uređenju prostora, kojima se oko 80 odsto nadležnosti države prenosi na opštine, u skladu sa decentralizacijom.
U ime predlagača zakona, sastanku su prisustvovali brojni predstavnici Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine na čelu sa državnom sekretarkom Marinom Izgarević.
Opštine su, kako je naglasio predsjednik Odbora za planiranje Zajednice opština Marko Lalević, imale najviše primjedbi na Predlog zakona o legalizaciji bespravnih objekata. Opštinama je sporno predloženo rješenje kojim se utvrđuje obaveza jedinicama lokalne samouprave da osnivaju Komisiju koja će vršiti pregled objekata na terenu i utvrđivati tačnost geodetskih elaborata sa stvarnim stanjem. Kako geodetski elaborat izrađuju licencirane geodetske agencije i snose odgovornost za svoj rad, i kontrolu njihovih elaborate vrše Komisije Uprave za nekretnine, smatramo suvišnim da se obrazuju opštinske Komisije koje će vršiti pregled bespravnog objekta i kontrolisati geodetske elaborate, jer nisu stručni za datu oblast.
“U čl. 25 i 28 kojim se propisuju naknada za urbanu sanaciju i naknada za korišćenje prostora, napominjemo da se radi o namjenskom lokalnom prihodu koji se usmjerava za komunalno opremanje naselja u kome se vrši legalizacija. Isti se ne može koristiti za finansiranje (član 40 Predloga zakona)osnivanja i rada državne Uprave za legalizaciju, u skladu sa ovim predlogom. Ukoliko obrađivač ne prihvati ovu sugestiju, podsjećamo na obavezu predlagača zakona kojim se smanjuju primici ili uvećavaju izdaci da, u fazi pripreme zakona, predloži drugi odgovarajući prihod, što je izričito propisano članom 7 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti” smatraju u Zajednici opština Crne Gore.
I pored iskazanih primjedbi Zajednice opština, Predlogom nije izmijenjen koncept utvrđivanja liste bespravnih objekata. Intencija Predloga zakona je da nelegalni graditelji upišu svoje objekte u katastar nepokretnosti u skladu sa članom 8 Predloga zakona. Mišljenja smo da utvrđivanje liste bespravnih objekata, treba da bude u nadležnosti jedino stvarno nadležnog organa za poslove identifikacije, upisa i evidencije objekta – Uprave za nekretnine. Jedinice lokalne samouprave nemaju nadležnost za identifikaciju bespravnih objekata, ni mogućnosti za angažovanje geodetskih agencija za izvršenje ovih poslova. Napominjemo i to da geodetske agencije ne mogu pristupiti identifikaciji objekta i premjeru bez saglasnosti vlasnika objekta, što u krajnjem ove norme čini neprimjenjivim.
Na sastanku je razmatrana I sugestija opština da udaljenost granice susjedne parcele treba preispitati, kao eventualni blokirajući mehanizam legalizacije u slučaju kada vlasnik susjedne parcele odbije da da saglasnost, kao I predlog da se ukine riješenje koje predviđa udaljenosti od susjedne parcele za objekte do 500m2, jer se radi o već izgrađenim objektima koji postoje na terenu godinama/decenijama.
Jedinice lokalne samouprave imale su primjedbe i na Predlog zakona o uređenju prostora. Kako je Predlogom zakona dodato i nekoliko novih poglavlja, kao što je komora arhitekata i planera, Odbor je u svom Izjašnjenju sugerisao neophodnost organizovanja ponovne javne rasprave. Osim toga, Odbor je zakonodavcu sugerisao da se zakonom prepoznaju i lokalni objekti od opšteg interesa, koje bi trebalo zadržati radi prevazilaženja nedostataka u planskoj dokumentaciji. Takođe, Odbor je predložio da se zakonom predvidi mogućnost angažovanja privatnih privrednih društava za opštine koje ne budu u finansijskoj i kadrovskoj mogućnosti da osnuju sopstveno, ili sa jednom ili više opština, preduzeće za izradu planske dokumentacije.
Kada je u pitanju Predlog zakona o izgradnji objekata opštine smatraju da, budući da Morsko dobro obuhvata najvredniji dio teritorije jedne opštine i da je to od suštinskog značaja za razvoj jedinica lokalne samouprave, tražili smo nadležnost JLS-a za donošenje Programa privremenih objekata u zoni morskog dobra i saglasnost JLS-a na Program privremenih objekata za područja nacionalnih parkova.
Kako se privremeni i pomoćni objekti ovim zakonom tretiraju kao objekti za koje se ne izdaje građevinska dozvola, potrebno je precizirati u čijoj nadležnosti je inspekcijski nadzor nad njima, smatraju u opštinama.
S obzirom da se radi o tri ključna zakona za rad i razvoj lokalnih samouprava u oblasti prostornog planiranja, izgradnje objekata i legalizacije, kao i na to da su nastale značajne izmjene u dostavljenim Predlozima u odnosu na Nacrt zakona koji je bio na javnoj raspravi, opštine su tražile da se održi nova Javna rasprava, što nije prihvaćeno.
Ipak, iz Ministarstva su naglasili da opštine kucaju na otvorena vrata i da je zajednički cilj da se urade što kvalitetnija zakonska rješenja, imajući u vidu i potrebe opština, njihove kapcitete ali i ono što su zahtjevi Evropske Unije kada je u pitanju ova problematika. Zato su donosioci odluka saglasni da se najveći mogući opseg primjedbi jedinica lokalne samouprave uvrsti u predložene akte, a da se podzakonskim dokumentima preciznije definišu određene oblasti, naravno, uz mogućnost izmjene i dopune zakona u skladu sa praksom.