Zajednica opština Crne Gore (ZOCG) uputila je inicijativu za izradu dopuna Zakona o porezu na nepokretnosti kako bi se spriječio nastavak organizovane zloupotrebe procesnih prava poreskih obveznika na štetu opštinskih budžeta.

Ministar finansija Novica Vuković, kojem je ova inicijativa upućena, pokazao je puno razumijevanje za ovaj problem i odmah reagovao pokrećući proceduru izrade Nacrta novog zakonskog rješenja. Zbog izuzetne važnosti ovog pitanja za sve lokalne samouprave za sledeću sedmicu je zakazan sastanak na kojem se, pored zvaničnika Ministarstva, očekuje i učešće predstavnika Sekretarijata za zakonodavstvo, kao i Upravnog i Ustavnog suda. Zajednica opština se posebno oslanja na predstavnike visokih sudskih instanci, sa nespornim pravnim autoritetom, da daju svoje mišljenje i sugestije na rješenja predložena u dostavljenoj inicijativi, kako bi se našao najbolji put za prevazilaženje ovog sistemskog problema.

Zajednica opština je registrovala da je poslednjih godina u određenom broju crnogorskih opština eskalirala pojava podnošenja tipskih žalbi na prvostepena rješenja kojim se utvrđuje porez na nepokretnosti, pri čemu podnosioce žalbi zastupaju određene organizovane grupe advokatskih kancelarija i advokata koje po tom osnovu naplaćuju velike iznose iz lokalnih budžeta na ime troškova upravnog postupka. Podaci koje je Zajednica opština Crne Gore pribavila od samo devet opština pokazuju da je po tom osnovu za poslednjih nekoliko godina isplaćeno preko dva miliona eura, od čega najveći dio iz budžeta Glavnog grada, i da predstoji isplata u istom iznosu u postupcima koji su u toku.

– Najčešći razlog iz koga advokati uspijevaju u postupku po žalbi, odnosno tužbi u upravnom sporu, sadržan je u činjenici da prvostepeni organ donosi poresko rješenje na osnovu podataka iz javnih registara kao što su katastar nepokretnosti i centralni registar stanovništva,koji su veoma često pogrešni ili nepotpuni. Zbog toga se po žalbi najčešće smanjuje prvobitno utvrđeni iznos poreza, što predstavlja osnov za naplatu troškova upravnog postupka u punom iznosu. Naime, prema stavovima sudske prakse Upravnog suda Crne Gore i Vrhovnog suda Crne Gore, smatra se da je u ovom slučaju postupak okončan povoljno za stranku i da razlika u visini poreza iz prvostepenog rješenja i onoga koji je utvrđen u postupku po žalbi daje pravo na naplatu punog iznosa troškova postupka, čak i kada je ta razlika zanemarljiva – navodi se u inicijativi koju potpisuje predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština Dušan Raičević.

Kako bi se spriječila mogućnost da se zbog netačno utvrđenog iznosa poreza na nepokretnosti pokreću postupci i po tom osnovu vrši naplata troškova, Zajednica opština predlaže da se propiše da poreski obveznik snosi troškove postupka ukoliko je propuštanjem podnošenja poreske prijave ili propuštanjem izvršavanja drugih obaveza koje budu propisane, doprinio pogrešno ili nepotpuno utvrđenom činjeničnom stanju u osporenom poreskom rješenju. Predloženo je i da se propišu precizne obaveze u pogledu obavještavanja poreskog organa u dopuni poreske prijave o svim promjenama od uticaja na oprezivanje, u roku od 30 dana od dana kada su promjene nastale i to o pomjenama na objektu, uključujući i površinu, spratnost, namjenu i kvalitet nepokretnosti, broju članova porodice poreskog obveznika, promjeni adrese prebivališta ili boravišta na koju se dostavljaju poreski akti ili o određivanju punomoćnika za prijem pismena ili poreskog zastupnika u slučajevima propisanom zakonom.

– Imajući u vidu da u katastru nepokretnosti često nedostaju podaci o godini izgradnje objekta, jedinstvenom matičnom broju vlasnika nepokretnosti koja se oporezuje fizičkog lica i o naslednicima u slučaju smrti vlasnika, predlažemo da se poreski obveznici posebno obavežu da te podatke dostave opštinskom poreskom organu u posebnoj poreskoj prijavi, u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, te da se i propuštanje ove obaveze veže za plaćanje troškova postupka oporezivanja – navodi se u inicijativi.

Predlog je i da se u javnom interesu opseg primjene tog zakona proširi na sve započete postupke kako bi se smanjio rizik od isplate troškova postupka u velikom broju aktuelnih postupaka u kojima su poreski obveznici, preko advokata, podnijeli predloge za izmjenu konačnog ili pravosnažnog poreskog rješenja.

– Nadamo se da će Ministarstvo spoznati potrebu neodložnog rješavanja ovog problema i da će predloženim ili sličnim intervencijama u Zakonu o porezu na nepokretnosti spriječiti dalje organizovano i neetičko korišćenje procesnih prava na štetu opština, uzrokovano pogrešnim podacima u javnim registrima i važećim zakonskim rješenjima kojima nije u dovoljnoj mjeri zaštićen javni interes. Time će suštinski doprinijeti usmjeravanju budžetskih sredstava za namjene koje su u interesu građana, a ne u interesu pojedinih advokatskih kancelarija i advokata – stoji u inicijativi Zajednice opština.