Juče  je Zakonodavni odbor Skupštine Crne Gore utvrdio da Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi nije saglasan sa Ustavom Crne Gore, zbog čega su ga predlagači povukli iz skupštinske procedure.

U radu odbora učestvovala je generalna sekretarka Zajednice opština Crne Gore, Mišela Manojlović, koja je ukazala na spornu ustavnost Predloga, između ostalog i zato što opštine nisu konsultovane u postupku njegove izrade. Riječ je o sistemskom zakonu  na koji se naslanja više lex specialisa, pa i najmanje intervencije traže dobro poznavanje sistema lokalne samouprave,  razlika u potrebama manjih i većih opština, a naročito osnovnih principa od kojih se polazi u postupku ocjene ustavnosti. Izmjeni se stoga moralo pristupiti veoma  oprezno i analitički  kako bi se otklonile brojne nejasnoće, kolizije i necjelishodna rješenja koja su proteklih pet godina bespotrebno iscrpljivala lokalne samouprave, a koje je navedeni Predlog samo produbio, uz poštovanje osnovnih ustavnih načela. Osim toga, veoma je važno stvoriti uslove za snažnije povlačenje bespovratnih sredstava iz evropskih i drugih fondova kao i za ispunjavanje brojnih lokalnih obaveza u procesu evropskih integracija, na što  ovaj predlog nije odgovorio.

„Podsjećam i na dugogodišnje, potpuno  opravdane zahtjeve opština da se službeničko namještenički odnosi  urede posebnim zakonom o lokalnim službenicima i namještenicima zbog brojnih problema u praksi, ali i poštovanja ustavnog principa vladavine prava i ujednačenosti pravnog poretka koji isključuje njihovo regulisanje sistemskim zakonom o lokalnoj samoupravi“, kazala je Manojlović. 

Upozorila je da je pravo opština na konsultovanje i izjašnjavanje o pitanjima koja ih se direktno tiču garantovano Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi i Zakonom o lokalnoj samoupravi bez obzira ko je predlagač (poslanici, Vlada ili propisani broj građana). Pravna snaga Evropske povelje crpi se iz Ustava Crne Gore jer je sastavni dio unutrašnjeg pravnog poretka sa primatom nad domaćim zakonodavstvom i  sa neposrednom primjenom kada odnose uređuje drukčije od unutrašnjeg zakonodavstva. Ukazala je da opštine mogu, u slučaju povrede prava na konsultacije, podnijeti predlog za ocjenu  formalne ustavnosti  zakona kod Ustavnog suda Crne Gore i inicijativu Predsjedniku države da ne proglasi zakon koji su donijeli poslanici.

Navela je da asocijacija zastupa interese svih 25 opština u Crnoj Gori i da  u redovnim okolnostima pribavlja izjašnjenje svojih članica o predlozima koji ih se direktno tiču, za što je potrebno vrijeme.  „Neprihvatljivo je da za ovaj predlog saznajemo nezvanično  i da  se prema njemu određujemo za svega jedan radni dan. Ipak, pet opština uspjelo je  da prepozna brojna nezakonita i necjelishodna rješenja, pojedine od njih i povrede Ustava, dok su  dvije opštine podržale sporni predlog,“ kazala je Manojlović.

Predlagači su i sami konstatovali  neustavnost Predloga u dijelu kojim su  pokušali da regulišu  materiju izbornog zakonodavstva suprotno načelu vladavine prava i načelu ujednačenosti  pravnog poretka. Takođe su konstatovali nesaglasnost odredbi o deprofesionalizaciji  brojnih pozicija na lokalnom nivou sa stavom Venecijanske komisije. Saglasili su se i sa mišljenjem Zajednice da nije trebalo smanjivati godine radnog iskustva koje su posebnim zakonima propisane kao uslov za zapošljavanje glavnog gradskog arhitekte i zastupnika imovinskih interesa opštine.

Manojlović je na Zakonodavnom odboru ukazala i na brojne druge kolizije i necjelishodna riješenja i predložila da se predlog povuče iz procedure i da  se  pristupi predhodnoj izradi jedne ozbiljne analize  važećeg zakona i posledica  njegove primjene u proteklom periodu pa da se nakon toga, u širokom konsultativnom procesu, pristupi izradi valjanog zakona.

Na odboru se govorilo i o neodrživosti Zete kao najmlađe crnogorske opštine. Manojlović je ukazala na neracionalna i protivrječna rješenja Zakona o porezu na nepokretnosti koja toj opštini onemogućavaju da naplati porez na poljoprivredno zemljište i aerodrom, što je njena jedina šansa da fiskalno ojača. Stoga je pozvala poslanike da posebnu pažnju posvete navedenom,  ali i drugim zakonima koji su od najdirektnijeg uticaja na nelikvidnost i Zete i još 17 opština zbog neprilagođenih zakonskih rješenja i centralizacije po kojoj prednjači Crna Gora.