Institucije Evropske unije trebalo bi da imaju na umu da lokalne uprave, kao servisi građana, u procesu proširenja moraju imati zapaženu ulogu, jer su upravo one ključne za reforme koje se sprovode, ali i za socio-ekonomski razvoj i oporavak, ocjenio je gradonačelnik Prijestonice Cetinje Aleksandar Kašćelan, koji je kopredsjedavao 15. sastankom Zajedničkog savjetodavnog odbora između Komiteta regiona EU i Crne Gore (ZSO).

„U tom kontekstu pozivamo EU da omogući još veće i snažnije učešće opština u procesu integracije, i da se kreiraju novi ili modifikuju postojeći mehanizmi direktne i veće podrške lokalnim samoupravama“, kazao je Kašćelan.

Osvrćući se na politički sporazum koji je postignut između EP i Savjeta o IPA III programu, Kašćelan je izrazio nadu da će se uskoro usvojiti odgovarajuća regulativa i da će zvanična implementacija IPA III programa otpočeti što prije, kako bi se obezbjedio kontinutet reformskih procesa uz finansijsku podršku EU.

Barbara Hesus-Himeno, zamjenica šefa Jedinice za Crnu Goru DG NEAR, naglasila je da EU želi da podstakne dugoročni oporavak regiona i da je u tu svrhu pripremljen ekonomski i investicioni plan za zapadni Balkan vrijednosti  29 milijardi eura – ove investicije bi trebalo da dovedu do održivog ekonomskog rasta i da podrže reforme potrebne za napredak na putu ka EU i približavanju zapadnog Balkana jedinstvenom tržištu EU.

„Da bi imala koristi od raspoloživog novca, Crna Gora će morati da pripremi kredibilne i tehnički ispravne projekte. To znači da je potrebno ubrzati pripremu projekata, osigurati dobru koordinaciju, sprovesti transparentne javne konsultacije i imati prave ljude sa pravim znanjem i iskustvom“, naglasila je Hesus-Himeno.

Dušan Raičević, predsjednik UO Zajednice opština i predsjednik opštine Bar, pozvao je Komitet regiona EU da posreduje i zagovara proces uključivanja lokalnih vlasti zapadnog Balkana u diskusije u okviru Konferencije o budućnosti Evrope, kako bi i zemlje zapadnog Balkana doprinijele oblikovanju zajedničke evropske budućnosti.

Savjetnik glavnog pregovarača Crne Gore sa EU Bojan Vujović je naglasio da je „pregovarački proces Crne Gore s Evropskom unijom značajno potpuniji uz snažnu ulogu lokalnih samouprava. U ovom kontekstu treba imati u vidu implementaciju kriterijuma u poglavlju 27 – Životna sredina i klimatske promjene, pogotovo u oblasti upravljanja otpadom i tretmana otpadnih voda. Važnost lokalnih samouprava ogleda se u mogućnosti izgradnje infrastrukture i jačanju kapaciteta za zaštitu životne sredine.“

Ukazujući na podatke iz Srednjoročne eksterne evaluacije korišćenja IPA fondova kojima je konstatovan limitirani pristup lokalnih samouprava fondovima, Vanja Starovlah, pomoćnica generalnog sekretara Zajednice opština za evropske integracije, je rekla „da sada zajedno moramo djelovati da se ovi nedostaci isprave kroz implementacione regulative i buduće raspodjele sredstava. Jer, za crnogorske opštine, naročito u vremenu negativnih posledica pandemije, IPA III predstavlja nadu za realizaciju strateških projekata i važnih javnih politika u lokalnim zajednicama.“

Na sastanku ZSO-a se, u okviru panel diskusije, razgovaralo i o održivom oporavku na lokalnom nivou i postpandemijskom turizmu u Crnoj Gori i EU. 

Učesnica panela, zamjenica gradonačelnika Podgorice Slađana Vujačić je predstavila iskustva Glavnog grada i rekla da „lokalna uprava Glavnog grada daje svoj doprinos što bržem oporavku lokalne turističke privrede kroz, kako finansijsku podršku, tako i podršku koja podrazumijeva oslobađanje od plaćanja velikog broja lokalnih taksi. Istovremeno, vrijeme pandemije bilo je potrebno posvetiti unapređenju postojeće i kreiranju nove ponude. Mi smo period pandemije iskoristili da realizujemo veliki broj projekata i obogatimo postojeću ponudu i tako spremno dočekamo ovu sezonu.“

U toku diskusije članova ZSO, predsjednik opštine Bijelo Polje Petar Smolović je akcentovao značaj sjevera Crne Gore za razvoj turizma u smislu planinskih i skijaških kapaciteta, velikog broja nacionalnih parkova i pećina. Ukazao je i na važnost završetka kapitalnih infrastrukturnih projekta koji su osnova razvoja turizma na sjeveru i izarzio očekivanje da će Vlada Crne Gore završiti započete projekte.

Predsjednik opštine Mojkovac Ranko Mišnić je istakao da „smo se u vremenu izazova uzrokovanih svjetskom pandemijom, morali prilagoditi novonastalim uslovima i iskoristiti maksimum iz onoga što kao društvo imamo na raspolaganju, ali i stvarati nove vrijednosti. Tako je opština Mojkovac šansu vidjela u razvoju ruralnog turizma gdje je prepoznat veliki potencijal, kreiran i realizovan set aktivnosti i mjera, a jedna od njih je i poseban budžet za razvoj i unapređenje ove oblasti.“

Zatvarajući sastanak, predsjednik regiona Veneto i ko-predsjedavajući ZSO Roberto Ćambeti je rekao da je današnji sastanak ZSO „događaj od izuzetne važnosti koji je označio važan korak u dijalogu, a kvalitet obrađenih tema, uprkos poteškoćama koje proizilaze iz pandemijske situacije, je ipak dao zanimljiv uvid u pitanja od velike važnosti za socijalni i ekonomski oporavak”.

Na sastanku su učestvovali i Igor Golubović, predsjednik opštine Pljevlja i Vladimir Jokić, predsjednik opštine Kotor.

______________________________________________________________________________

U procesu pristupanja Evropskoj uniji, u cilju pripreme crnogorskih lokalnih vlasti za obaveze koje ih očekuju u ovom procesu, formiran je Zajednički savjetodavni odbor izmedju Komiteta regiona EU i Crne Gore (ZSO).

Zajednički savjetodavni odbor između Komiteta regiona EU i Crne Gore formiran je odlukom Savjeta za stabilizaciju i pridruživanje Crne Gore i EU. Glavni cilj osnivanja je promovisanje dijaloga i saradnje između regionalnih i lokalnih vlasti EU i lokalnih vlasti Crne Gore. Ovakvim vidom saradnje crnogorske lokalne vlasti se pripremaju za budući rad u okviru EU nakon članstva.  Zajednički savjetodavni odbor čine 8 članova Komiteta regiona EU i 8 predsjednika opština/gradonačelnika iz Crne Gore.