Lokalne samouprave su sastavni dio sistema javne uprave, vlast koja je najbliža građanima i rezultati njenog rada umnogome opredjeljuju uslove i kvalitet života i rada građana u lokalnoj zajednici. Upravo vođeni ovim razlozima, predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković i ministar finansija Darko Radunović, sa saradnicima 11. decembra 2019. godine posjetili su Zajednicu opština Crne Gore. Na sastanku sa rukovodstvom Zajednice opština razgovarano je o pitanjima koja su od posebnog značaja za stvaranje kvalitetnih, zakonskih i strateških pretpostavki za efikasno funkcionisanje i rad lokalne samouprave.
„Vlada nastavlja praksu redovne komunikacije sa svim subjektima koji doprinose ne samo ostvarenju njenih ekonomskih politika, već i kreiranju tih politika. Opštine su važan segment ukupnog javnog sektora. Bez naše zdrave komunikacije i zdravog odnosa naša ukupna politika ne može biti uspješna i dati rezultate, a ti rezultati su prvenstveno dalji razvoj i bolji životni standard naših građana“ – rekao je na početku sastanka premijer Marković.
Predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština Veselin Grbović je ukazao da nacionalna asocijacija lokalnih zajednica djeluje uspješno i nastupa jedinstveno, bez obzira na političke razlike predstavnika, te da vidi prostor za dalje unapređenje saradnje sa izvršnom vlašću.
„Funkcionišemo kao cjelina, moguće da smo jedina institucija u Crnoj Gori koja djeluje jedinstveno, bez obzira na to da li je neko od nas pozicija ili opozicija. Naša saradnja sa Vladom je dobra, Vlada je u ove tri godine napravila dobre rezultate i sve se to prenosi na opštine“ – rekao je predsjednik UO ZOCG, dodajući da ta institucija vidi prostor za unapređenje saradnje, posebno u pripremi propisa koji se tiču lokalne samouprave.
Generalni sekretar Zajednice opštine Refik Bojadžić je izrazio zadovoljstvo održavanjem ovog sastanka koji je još jedna potvrda kvalitetne saradnje koju imaju opštine i njihova asocijacija sa Vladom Crne Gore. Kako bi se ta saradnja dodatno unaprijedila, ukazao je na neka pitanja koja su u tom pogledu jako važna, kao i na aktivnosti koje je potrebno preduzeti na planu stvaranja uslova za kvalitetniji i efikasniji rad opština.
Posebno je istakao značaj dosljednog sprovođenja principa konsultovanja opština o svim zakonskim, planskim i strateškim projektima kojima se utvrđuju položaj, prava i obaveze lokalne samouprave, kao i o drugim pitanjima od značaja za njihov rad. U procesu konsultovanja, kako je istakao, od posebnog je značaja obezbijediti poštovanje zakonom utvrđenih obaveza i rokova, uz korišćenje oblika i mehanizama saradnje utvrđenih Sporazumom o saradnji između Vlade Crne Gore i Zajednice opština. Kada je u pitanju ovaj aspekt saradnje, naveo je kao pozitivne primjere zajedničkog rada na izradi Zakona o finansiranju lokalne samouprave i Zakona o lokalnoj samoupravi, ali i loše primjere kada opštine nijesu bile uključene u izradi: Zakon o lokalnim komunalnim taksama, Zakon o administrativnim taksama i Zakon o putevima.
Takođe je istakao kvalitetnu saradnju sa Vladom Crne Gore i resornim ministarstvima prilikom utvrđivanja Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o poreskoj administraciji, kao i Zakona o komunalnim djelatnostima u dijelu izmjene kojom je utvrđen prelazni period od pet godina za izjednačavanje cijena komunalnih usluga za fizička i pravna lica, kako bi se amortizovalo opterećenje građana usljed povećanja cijena usluga zbog izjednačavanja sa cijenom usluge za poslovni sektor.
Kao posebno važnom, istakao je obavezu organa državne uprave da radi analizu procjene uticaja zakona ili drugog propisa na prihode/rashode opština, sa predlogom kompenzatornih mjera, gdje se vrlo često dešava da državni organi pripremaju zakon ili izmjene zakona kojim se ukidaju ili značajno umanjuju prihodi opština ili utvrđuju nove nadležnosti, a da pri tom ne rade analizu uticaja tog propisa na prihode/rashode opština i na obavljanje funkcija koje su u odgovornosti opština, niti se nude rješenja koja će nadomjestiti umanjene prihode.
Ukazao je i na hitnu potrebu stvaranja uslova za implementaciju Zakona o komunalnim djelatnostima u dijelu komunalne naknade kao prihoda jedinica lokalne samouprave, budući da opštine, zbog ćutanja državne administracije, već pune tri godine ne ubiraju prihod koji im je Zakonom utvrđen sa namjenom finansiranja troškova održavanja komunalne infrastrukture i vršenja poslova zajedničke komunalne potrošnje. Opštine po osnovu vršenja ovih poslova imaju značajne troškove, ali ne i prihode iz kojih bi iste pokrile, što opštine i komunalna preduzeća uvodi u nove dubioze.
Kako bi se unaprijedilo stanje u oblasti planiranja i uređenja prostora, kao i stvaranja povoljnijeg ekonomskog ambijenta za razvoj preduzetništva, posebno je značajnim ocijenio potrebu izmjena Zakona o planiranja prostora i izgradnji objekata u dijelu koji se odnosi na pojednostavljivanje procedure legalizacije bespravnih objekata, propisivanje dodatnog roka za podnošenje zahtjeva za legalizaciju bespravno sagrađenih objekata, kao i utvrđivanja odredbi kojima se opštinama daje mogućnost za umanjenje ili oslobađanje investitora od plaćanja naknade za komunalno opremanje za projekte koji su od interesa za razvoj opština.
Pored navedenog, generalni sekretar je upoznao premijera Markovića sa inicijativom Zajednice opština o potrebi organizovanja jedinstvenog sistema zaštite i spašavanja na nivou države. Naime, sve analize Zajednice opština ukazuju da sadašnji način organizovanja službi zaštite i spašavanja kroz 24 službe po opštinama čini sistem neracionalnim, skupim i neefikasnim. Prednosti organizovanja jedinstvenog sistema zaštite i spašavanja na nivou države su višestruke.
U kontekstu ukupnih aktivnosti na stabilizaciji opštinskih finansija i smanjenja troškova poslovanja, ukazao je na zahjev Zajednice opština za utvrđivanje posebne tarife za cijenu električne energije za javnu rasvjetu, budući da se radi o javnoj funkciji koju vrše opštine, a koja je u javnom interesu.
Nakon izlaganja Generalnog sekretara, svoj osvrt na aktuelne probleme u radu jedinica lokalne samouprave dali su i: predsjednik Skupštine Zajednice opština dr Ivan Vuković, gradonačelnik Glavnog grada Podgorica, kao i potpredsjednici Upravnog odbora Dragoslav Šćekić, predsjednik Opštine Berane i Željko Aprcović, predsjednik Opštine Kotor.
Ministar finansija Darko Radunović je izrazio zadovoljstvo organizovanjem ovog sastanka, kao i saradnjom koju ministarstvo ima sa opštinama. Posebno je ukazao na dobre rezultate Zakona o finansiranju lokalne samouprave čijom se primjenom značajno relaksirala finansijaka situacija u velikom broju opština. Saglasio se sa potrebom češće neposredne komunikacije na prevazilaženju otvorenih pitanja i problema koja se tiču finansiranja opština.
Premijer Marković je, u završnom izlaganju, konstatovao da su se odlični ekonomski rezultati koje je Vlada postigla u protekle tri godine prenijeli i na crnogorske opštine, te da ove rezultate zajedničkim snagama treba unapređivati za dobro svih građana Crne Gore. Saglasan je sa predlozima mjera za unapređenje stanja u opštinama saopštenim od strane Zajednice opština i, u tom pravcu, istakao posvećenost Vlade i u narednom periodu o svim pitanjima važnim za rad opština.
Naglasio je da se zakonom utvrđene obaveze u pogledu uključivanja Zajednice opština i opština u proces izrade zakonskih i strateških projekata koji se tiču položaja, prava i obaveza opština i dostavljanja nacrta tih dokumenata na izjašnjenje moraju do kraja ispoštovati, te da će Vlada to pitanje držati pod posebnom pažnjom.
Istakao je da kvalitetnu saradnju i zajednički rad na izradi Zakona o lokalnoj samoupravi i Zakona o finansiranju lokalne samouprave treba primijeniti i kod pripreme svih drugih zakonskih projekata važnih za rad opština. Ukazao je i na obavezu preduzimanja od strane opština svih potrebnih mjera za racionalizaciju i smanjenje troškova poslovanja u opštinama, te da će to pitanje biti pod stalnom pažnjom Vlade.
Uzimajući u obzir primjedbe iz izvještaja Evropske komisije vezane za posjedovanje baza podataka i kvalitet statističkih izvještaja koji se dobijaju iz opština po raznim osnovama, ukazao je na potrebu da Zajednica opština, u saradnji sa opštinama, sagleda mogućnost unapređenja stanja po ovom pitanju i kvalitetnijeg dostavljanja statističkih izvještaja koji su, inače, osnova za donošenje kvalitetnih odluka.
Premijer je najavio da će, sa ciljem unapređenja saradnje prilikom izrade Programa rada Vlade Crne Gore za 2020. godinu, radna verzija Programa rada biti dostavljena Zajednici na izjašnjenje o zakonskim projektima za koja asocijacija lokalnih samouprava smatra da treba da dâ mišljenje prije utvrđivanja dokumenta na sjednici Vlade.
Predsjednik Vlade je, na kraju sastanka, konstatovao da uspješna ekonomska politika Vlade u protekle tri godine, tokom kojih je za 260 miliona eura povećana naplata izvornih prihoda, ostvaren privredni rast među najvišima u Evropi i otvoreno oko 30.000 novih radnih mjesta, predstavlja rezultat zajedničkog rada Vlade i lokalne samouprave.
Dogovoreno je da se u narednom periodu intenzivira komunikacija i saradnja kako bi dogovorena rješenja bila kvalitetno implementirana. Predložio je da se sastanci predsjednika Vlade sa rukovodstvom Zajednice opština održavaju redovno, kako bi se analizirali rezultati po dogovorenim aktivnostima i planirale zajedničke aktivnosti za naredni period.