Skupština Zajednice opština na sjednici održanoj 24. jula 2009. godine donijela  je Etički kodeks izabranih predstavnika i funkcionera u lokalnoj samoupravi i Etički kodeks lokalnih službenika i namještenika. Njihovo donošenje  ima za cilj: stvaranje uslova za dalje jačanje veza i odnosa i za izgradnju povjerenja između izabranih predstavnika, funkcionera i zaposlenih u lokalnoj samoupravi i  građana; obezbjeđenja sklada između opšteg i pojedinačnog interesa; jačanja uloge i odgovornosti nosilaca javnih funkcija i zaposlenih u lokalnoj samoupravi; kao i radi uspostavljanja efikasnog mehanizma u borbi protiv korupcije na lokalnom nivou.

Kodeksi predstavljaju zbirke pravila i sadrže skup etičkih pravila i standarda ponašanja nosilaca javnih funkcija na lokalnom nivou i zaposlenih u lokalnoj samoupravi.

*

Etički kodeksi u lokalnoj samoupravi su namjenjeni našim opštinama, Glavnog gradu i Prijestonici.  Radi njihove intenzivne promocije i upoznavanja jedinica lokalne samouprave sa značajem njihovog donošenja i sa potrebom da iste usvoje u svojim skupštinama, te načinom uključivanja građana u pripremnim procesima i njihovog objavljivanja nakon donošenja, sprovodene su četiri prezentacije:

• 2. oktobra 2009, u Prijestonici Cetinje za: Prijestonicu Cetinje, Glavni grad Podgoricu, opštine Nikšić i Danilovgrad;
• 5. oktobra 2009, u opštini Bar, za opštine: Bar, Budva, Kotor, Herceg Novi i Ulcinj;
• 9. oktobra 2009, u Opštini Žabljak za opštine: Žabljak, Plužine, Pljevlja i Šavnik;
• 23. oktobra 2009, godine u Opštini Berane za opštine: Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Kolašin, Mojkovac, Plav i Rožaje.

*

Etički kodeks izabranih predstavnika u lokalnoj samoupravi i Etički kodeks lokalnih službenika i namještenika prvi put se donose kod nas.  Kao takvi, oni traže pojašnjenja i tumačenja radi njihove primjene u praksi.  Zbog toga, Zajednica opština je pripremila Priručnik za primjenu Etičkih kodeksa u lokalnoj samoupravi.

Priručnik za primjenu etičkih kodeksa u lokalnoj samoupravi predstavlja skup praktičnih objašnjenja, preporuka, savjeta i smjernica koje mogu biti od pomoći u primjeni usvojenih Etičkih kodeksa. Priručnik je namijenjen svima od kojih se očekuje da aktivno doprinesu oživotvorenju Kodeksa: nosiocima javnih funkcija na lokalnom nivou, zaposlenima u lokalnoj samoupravi, javnim službama i organizacijama koje osniva opština, Glavni grad i Prijestonica, građanima, medijima i drugim subjektima u lokalnim zajednicama, etičkim komisijama  koje se osnivaju za praćenje primjene Etičkih kodeksa.

Objašnjenja, preporuke, savjeti i smjernice koje se daju zasnovani su na našem pozitivnom zakonodavstvu i novim pogledima na ulogu lokalne samouprave, kao i na najboljim iskustvima evropskih država u ovoj oblasti.

U njemu se ukazuje na cilj i značenje pojedinih odredaba i konkretne mjere koje bi trebalo preduzimati radi njihove primjene. Tamo gdje je i, u mjeri u kojoj je to bilo potrebno, ukazano je na  zakonske odredbe kojima se propisuju pojedine obaveze izabranih predstavnika i funkcionera i zaposlenih u lokalnoj samoupravi i preciziraju značenja pojedinih pojmova koji su sadržani u Kodeksima.

*

Etičkim kodeksom izabranih predstavnika i funkcionera u lokalnoj samoupravi i Etičkim kodeksom lokalnih službenika i namještenika predviđeno je osnivanje Etičke komisije za izabrane predstavnike i funkcionere, odnosno Etičke komisije za lokalne službenike i namještenike i utvrđeno je da će se odlukama skupštine o osnivanju etičkih komisija, bliže utvrditi prava i dužnosti, sastav, način rada, izvještavanje i druga pitanja za njihov rad i za primjenu kodeksa.

U cilju pružanja pomoći svojim članicama – jedinicama lokalne samouprave i zbog potrebe da se pitanja od značaja za osnivanje, rad i funkcionisanje etičkih komisija u lokalnim samoupravama urede na jedinstven način, Zajednica opština je pristupila pripremi Modela odluke o osnivanju etičke komisije za izabrane predstavnike i funkcionere i Modela odluke o osnivanju etičke komisije za lokalne službenike i namještenike.

*

U svim aktivnostima na pripremi Etičkih kodeksa u lokalnoj samoupravi i pratećih dokumenata: Priručnika za primjenu Etičkih kodeksa u lokalnoj samoupravi, Modela odluke o osnivanju etičke komisije za izabrane predstavnike i funkcionere i Modela odluke o osnivanju etičke komisije lokalnih službenika i namještenika, kao i aktivnostima na promovisanju Etičkih kodeksa, Zajednici je pružena podrška OEBS-a, pomoć Građansko informativno-edukativnog centra Cetinje, kao i stručna pomoć predstavnika Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave, Uprave za kadrove i Građansko informativno-edukativnih centara.