Ministarstvo javne uprave je u prvom kvartalu ove godine započelo sa izradom Analize funkcionisanja lokalne samouprave u realizaciji jedne od mjera predviđene Strategijom reforme javne uprave 2022-2026. U zavisnosti od zaključaka koje bude sadržala, Analiza izvjesno može poslužiti kao osnov za radikalne izmjene Zakona o lokalnoj samoupravi u dijelu nadležnosti opština koje bi, u tom kontekstu, zavisile od njihove veličine i kapaciteta za obavljanje poslova. Ovo bi u stvari značilo uvođenje politipskog, umjesto dosadašnjeg monotipskog sistema lokalne samouprave.
Odbor za prostorno planiranje Zajednice opština CG razmatrao je nacrte Zakona o planiranju prostora, Zakona o izgradnji objekata i Zakona o legalizaciji bespravnih objekata koje je pripremilo Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma i stavilo na javnu raspravu od 18. maja do 27. juna 2023. godine.
Ocijenjeno je da treba produžiti rok za izjašnjenje opština jer se radi o tri zakona od suštinskog značaja za njihov razvoj. Takođe je preporučeno organizovanje dodatnih okruglih stolova po regionima radi masovnijeg odziva lokalnih službenika i pružanja prilike građanima za detaljnije upoznavanje sa nacrtima i davanje sugestija.
Zajednica opština Crne Gore privodi kraju proceduru raspodjele dijela sredstava namjenjenih za finansiranje tehničke dokumentacije svojih članica u planiranom iznosu od 500 hiljada eura. Sa preostalih 150 hiljada eura asocijacija će, za potrebe opština, finansirati izradu dva softvera za koje su iskazale najveći interes i to za evidenciju opštinske imovine i evidenciju upravnika stambenih zgrada.
Prvim javnim pozivom za finansiranje tehničke dokumentacije, objavljenim u maju 2023.god, oglašena je raspodjela polovine ukupno planiranih sredstava. Poziv se odnosi na ugovorene i planirane razvojne projekte za koje obavezu plaćanja, u utvrđenom iznosu, preuzima Zajednica. U ostavljenom roku na poziv se prijavilo 17 opština koje su i ostvarile pravo na navedena sredstva i to: Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Gusinje, Danilovgrad, Žabljak, Zeta, Kolašin, Kotor, Plav, Petnjica, Plužine, Pljevlja, Rožaje, Tuzi, Šavnik i Glavni grad Podgorica.
Zajednica opština Crne Gore učestvovala je na javnoj raspravi povodom Nacrta zakona o izmjeni Zakona o poreskoj administraciji koju je sprovelo Ministarstvo finansija-Direktorat za poreski i carinski sistem. Tom prilikom predložila je izmjene i dopune ukupno 11 članova ovog, za opštine veoma važnog zakona koje nijesu bili predmet Nacrta, ali su od suštinskog značaja za efikasniju naplatu lokalnih javnih prihoda i za smanjenje enormnih izdataka iz lokalnih budžeta po osnovu troškova postupka oporezivanja.
U cilju stvaranja adekvatnog zakonskog okvira kojim će se obezbijediti poštovanje prava na jednakost i ravnopravnost građana pred Ustavom i zakonom – kao jednog od osnovnih ljudskih prava zaštićenih Ustavom Crne Gore, Odbor za finansiranje lokalne samouprave Zajednice opština usvojio je Inicijativu za izmjenu Zakona o zaradama u javnom sektoru.
Turistički orijentisane opštine se svake godine suočavaju sa istim problemom nedovoljnog broja komunalnih policajaca koji će uspostavljati i održavati komunalni red u toku turističke sezone.
Zakon o komunalnoj policiji je jedini propis u crnogorskom pravnom sistemu koji vezuje broj operativaca (komunalnih policajaca) za broj stanovnika opštine. Taj zakon ograničava opštine na najmanje tri komunalna policajca i po jednog dodatnog na svakih 5.000 stanovnika sa poslednjeg popisa. Znači, njime se ne uvažava sezonska fluktuacija turista koja drastično povećava broj subjekata nadzora i čini nemogućim održavanje komunalnog reda u opštinama koje su se profilisale kao turističke destinacije.
Zajednica opština je 17. marta ove godine podnijela Skupštini Crne Gore Inicijativu za izmjene Zakona o reprogramu poreskog potraživanja. Cilj izmjene je stvaranje uslova za jednostavniju i efikasniju naplatu poreskih i neporeskih potraživanja države prema opštinama, a i opština prema svojim poreskim dužnicima, što u krajnjem doprinosi stvaranju povoljnijeg ambijenta za obavljanje funkcija opština i olakšava položaj građana. Naime, ovaj zakon je do sada omogućavao repogram poreskih i neporeskih dugova samo državnom poreskom organu. Opštinama je, bez jasnih razloga, izričito onemogućena njegova primjena.
Samo finansijski stabilna i administrativno jaka lokalna samouprava može vršiti zakonom utvrđene nadležnosti i efikasno odgovoriti na brojne izazove sa kojima se suočavaju opštine na putu stvaranja moderne, efikasne i servisno orjentisane lokalne samouprave. Zato država mora obezbjediti dodatne mehanizme zaštite u slučaju kada je zakonom ili drugim propisom nanijeta šteta opštinama i tako stvoriti pravne pretpostavke za sprečavanje blokade njihovog rada usled nelikvidnosti.
Ovo je zaključeno na današnjoj sjednici Upravnog odbora Zajednice opština Crne Gore kojoj je prisustvovalo 20 članova Upravnog odbora, a kojom je predsjedavao Dušan Raičević, predsjednik Upravnog odbora i predsjednik opštine Bar.
„Zajednica opština je potpuno spremna da pruži podršku svojim članicama. Obezbijedili smo sredstva od oko pola miliona eura kojima ćemo finansirati tehničku dokumentaciju za investicione projekte vrijednosti do 400.000 eura sa kojima opštine apliciraju za donatorska sredstva dok ćemo kofinansirati za projekte veće vrijednosti. Takođe, obzirom na stalnu fluktuaciju zaposlenih u opštinama, Zajednica može u svom Trening centru organizovati dodatne obuke za pripremu aplikacija te angažovati stručnjake iz naše Mreže opštinskih projekt menadžera koji će neposredno pružati podršku opštinama“ saopštila je Mišela Manojlović, generalna sekretarka Zajednice opština Crne Gore na sastanku Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede sa predstavnicima opština, dodajući da se nada da će se u pregovorima sa Evropskom komisijom obezbijediti i veći iznos sredstava od za sada planiranih 7,6 miliona eura.
„Jedan od prioriteta Zajednice opština u narednom periodu je strateški razvoj koncepta pametnih gradova i ukupne digitalne transformacije naših lokalnih samouprava, kako bismo dobili efikasne javne usluge, lokalnim vlastima omogućavamo da prate kako se grad razvija i da usmjeravaju taj razvoj u budućnosti, odnosno da mu se prilagođavaju, sa krajnjim ciljem tranformacije lokalne samouprave u servis građana i privrede“ – poručila je generalna sekretarka Zajednice opština, Mišela Manojlović, na otvaranju konferencije „E-uprava na lokalnom nivou.“
