„Kada je u pitanju Predlog zakona o budžetu Crne Gore za 2025. godinu, dobra praksa koja se primjenjuje još od 2019. godine prilikom donošenja godišnjeg Zakona o budžetu, je Fond za podršku opštinama za predfinansiranje donatorskih projekata. Opštine su do sad iz ovog fonda povukle oko 3,7 mil.€, a Predlogom zakona o budžetu za narednu godinu na ovoj poziciji je planirano 1,5 mil.€, što je svakako značajna podrška opštinama“ istakla je Žana Đukić Sekretarka Odbora za finansiranje lokalne samouprave Zajednice opština Crne Gore na 45. Sjednici Odbora za ekonomiju, finanasije i budžet Skupštine Crne Gore. Đukić je pojasnila da se radi o vrlo značajnom instumentu za jedinice lokalne samouprave, imajući u vidu da ovaj Fond funkcioniše po takozvanom revolving modelu čija je svrha stvaranje mogućnosti da se opštinama u vidu pozajmice opredijele sredstva neophodna za predfinansiranje projekata koji se finansiraju iz donatorskih sredstava. Na ovaj način uspostavljen je dodatni, važan mehanizam podrške posebno za opštine sa slabim finansijskim kapacitetom, u cilju što boljeg korišćenja dostupnih donatorskih sredstava za realizaciju važnih projekata od interesa za građane.

„Veoma značajan uslov za pripremu opštinskih projekata bilo onih koji se finansiraju iz lokalnih budžeta, iz državnog budžeta ili iz donatorskih sredstava jeste spremljena tehnička, odnosno projektna dokumentacija. U tom smislu ukazujem na značaj aktivnosti koja je u Predlogu zakona o budžetu za 2025. godinu prikazana u okviru kapitalnog budžeta Uprave za kapitalne projekte – Izrada projektne dokumentacije za kapitalne investicije”, sa ciljem pružanja finansijske podrške lokalnim samoupravama i nadležnim ministarstvima u pripremi projektne dokumentacije za kapitalne projekte“ istakla je Đukić. Po njenim riječima, planirana sredstva Kapitalnim budžetom za 2025. godinu se odnose na pomoć u dijelu uspostavljanja procedura, kreiranja pripremnih radnji, tehničkih i administrativnih poslova za pripremu projekata i izradu projektne dokumentacije u saradnji sa drugim državnim organima, lokalnim samoupravama i upravama nadležnim za implementaciju javnih investicija. Realizaciju aktivnosti sprovodi Uprava za kapitalne projekte na osnovu saglasnosti Ministarstva finansija, koje utvrđuje prioritete dostavljenih zahtjeva u toku godine, a period realizacije 2024-2026. godina. Procijenjena vrijednost na godišnjem nivou je 1.000.000€.

„Kako je izrada tehničke i projektne dokumentacije za kapitalne projekte veoma zahtjevna i skupa, jedan dio opština je teško može obezbijediti iz sopstvenih sredstava, čime se smanjuju šanse za realizaciju njihovih razvojnih projekata. Zbog toga cijenimo veoma značajnim što se za jednu ovakvu aktivnost našlo mjesta u Predlogu zakona o budžetu Crne Gore za 2025. godinu“ naglasila je Đukić. Ona je naglasila da je veoma značajno da jednu ovakvu aktivnost zajednički ispromovišemo, kako se ne bi desila situacija kao u ovoj godini da su opštine za ovu mogućnost saznale tek pred kraj godine.

„Zbog toga smo mi u Zajednici opština nedavno, a odmah nakon dobijanja informacije iz Ministarstva finansija da su sredstva za ovu namjenu planirana i za 2025. godinu, infomisali opštine o ovoj mogućnosti koja im se nudi“ podsjetila je Đukić.

Ona je ukazala na potreba jačanja saradnje i komunikacije između opština i Ministarstva finansija prilikom utvrđivanja Liste prioritetnih kapitalnih projekata koji će se finansirati iz budžeta države.

Naime, opštine, kao i druge potrošačke jedinice, u skladu sa Odlukom o izradi kapitalnog budžeta, dostavljaju svoje projekte Ministarstvu finansija najkasnije do 15. marta tekuće godine. Na osnovu podnijetih prijava potrošačkih jedinica i lokalne samouprave Ministarstvo finansija sačinjava Listu predloženih projekata i dostavlja je Komisiji za ocjenjivanje projekata, najkasnije do 1. maja tekuće godine za uključivanje u kapitalni budžet za narednu fiskalnu godinu. Lista prioritetnih kapitalnih projekata, koju utvrđuje navedena Komisija, se objavi kad se objavi (ove godine je objavljena početkom novembra mjeseca), a opštine tek tad ili čak prilikom utvrđivanja Predloga zakona o budžetu za narednu godinu saznaju koji će se projekti finansirati iz budžeta države.

„Složićete se da je tad prilično kasno za bilo kakvu reakciju opština, na što smo mi u Zajednici opština ukazali u Inicijativi za izmjenu Odluke o kapitalnom budžetu države. Predložili smo da predstavnici opština prisustvuju sjednicama Komisije na kojim se ocjenjuju predloženi kapitalni projekti opština kako bi se u nekom razumnom roku moglo intervenisati u dijelu ispunjavanja kriterijuma za finansiranje prioritetnih kapitalnih projekata iz budžeta države. Dodatno, na ovaj način bi se smanjio i broj amandmana od strane poslanika na Predlog zakona o budžetu kad isti uđe u skupštinsku proceduru“ zaključila je Đukić.