16-17. decembra 2015. godine u organizaciji Ministarstva održivog razvoja i turizma i Zajednice opština Crne Gore, a uz podršku Misije OEBS-a u Crnoj Gori, organizovana je Konferencija „Objekti u javnoj upotrebi na lokalnom nivou – Pristupačnost licima sa invaliditetom“, sa ciljem podizanja svijesti o pristupačnosti objekata licima sa invaliditetom, kao i analize postignutih rezultata na uklanjanju arhitektonskih barijera na lokalnom nivou.
Događaj je okupio učesnike koji se bave pristupačnošću objekata licima sa invaliditetom – ministre nadležnih ministarstava, gradonačelnike, predsjednike opština, glavne administratore, starješine organa lokalne uprave nadležnih za poslove uređenja prostora i izgradnju objekata, rukovodioce javnih preduzeća i javnih ustanova čiji je osnivač opština, predstavnike nevladinih organizacija koje se bave pitanjima zaštite prava lica sa invaliditetom, aktiviste na lokalnom nivou, kao i civilni sektor uopšte. Na konferenciji su predstavljene aktivnosti centralnih organa vlasti i lokalnih samouprava na obezbjeđivanju pristupa i kretanja licima sa invaliditetom objektima u javnoj upotrebi.
Konferenciju su otvorili: Branimir Gvozdenović, ministar održivog razvoja i turizma, Ambasadorka Janina Hrebičkova, šefica Misije OEBS-a u Crnoj Gori, Aleksandar Bogdanović, gradonačelnik Cetinja i predsjednik Upravnog odbora Zajednice opština, Suad Numanović, ministar za ljudska i manjinska prava, Nikola Dedeić, sekretar Ministarstva rada i socijalnog staranja i Nataša Borović – predstavnica NVO Savez udruženja paraplegičara Crne Gore.
Ministar Gvozdenović ovom prilikom saopštio je da: “Pristupačnost je preduslov za participaciju u društvu i ekonomiji. Često se uklanjanje arhitektonskih barijera vezuje za nedostatak finansijskih sredstava. Međutim, potrebno je da svi zajedno uložimo maksimalne napore kako bi prevazišli finasijske odnosno arhitektonske barijere. Značajan kapacitet za rješavanje ovog pitanja mogu predstavljati donacije i IPA fondovi. Jer, dužni smo, i kao pojedinci i kao društvo i kao država da obezbijedimo ostvarivanje ljudskih prava svima.”
Ambasadorka Hrebičkova naglasila je: “Vjerujem da će nam ova konferencija pružiti mogućnost, ne samo da se osvrnemo na rezultate koje smo do sada postigli, već i da dođemo do zajedničkih zaključaka o sljedećim koracima koje treba da preduzmu svi akteri u ovom procesu. Željela bih da vas sve zamolim da barem na trenutak razmislimo o prostoru u kome se svakodnevno krećemo. Stepenice, trotoari, ulične šahte, uski prolazi – sve su to barijere na koje nailazimo i koje lako premošćavamo mnogo puta na dan. Vjerujem da mnogi od nas to uzimaju zdravo za gotovo. Za osobe sa invaliditetom samo par stepenica može biti nepremostiva prepreka.“
Gradonačelnik Bogdanović je podsjetio na aktivnosti koje je u prethodnom periodu Zajednica opština, u saradnji sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma, uz podršku Misije OEBS-a, preduzela na zaokruživanju zakonodavnog okvira na lokalnom nivou, ističući: “Danas sa ovog mjesta želim da još jednom uputim snažan apel svima nama koji smo prije svega u onoj ljudskoj obavezi zaduženi da obezbjedimo uslove za život i rad svih naših građana bez obzira na njihova pojedinačna svojstva ili posebnosti. Zato je neophodno da centralne vlasti kroz politike koje se tiču ostvarivanje prava ove grupe lica utvrde jasne mehanizme finansiranja prilagođavanja objekata u javnoj upotrebi, dok sa druge strane moje kolege iz lokalnih samouprava treba da uz postojeći finansijski okvir, ulože dodatne napore da bi stvorili okruženje jednako pristupačno za sve članove lokalne zajednice.”
Predstavnca Saveza udruženja paraplegičara Crne Gore, Nataša Borović istakla je: “Na konferenciji je poručeno da je, u skladu sa Evropskim konceptom pristupačnosti iz 2003, Crna Gora postavila pravni okvir u oblasti pristupačnosti na način sto je, između ostalog, usvojila Strategiju za integraciju osoba sa invaliditetom 2008-2016. čija se nova verzija očekuje u narednom periodu, te integrisala ovo pitanje u Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata i podzakonske akte, a pojednostavljene su i procedure za dobijanje odobrenja za postavljanje objekata neophodnih za pristupačnost poput – pristupnih rampi, liftova i sl. Istovremeno, kao jedna od novina u zakonodavnom okviru istaknuto je to da je, u skladu sa izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, a koje su upravo na javnoj raspravi, predviđeno da već na nivou izrade planskog dokumenta i na nivou izrade projekta urbanista ocjenjuje plan odnosno projekat, između ostalog, i sa aspekta zadovoljenja uslova u pogledu pristupačnosti.“
Na konferenciji su predstavljene aktivnosti centralnih organa vlasti i lokalnih samouprava na obezbjeđivanju pristupa i kretanja licima sa invaliditetom objektima u javnoj upotrebi. Kontatovano je da se u budućnosti posebno mora raditi na izazovima poput: informisanja stručne javnosti o ovom pitanju, intenziviranju obuka stručnog kadra, te daljem unapređenju administrativnih kapaciteta i pitanju finansijskih sredstava potrebnih za realizaciju planova u ovoj oblasti.
