Zajednica opština Crne Gore (ZOCG) još jednom želi da skrene pažnju javnosti i svih nadležnih institucija u zemlji na ozbiljne probleme sa kojima se poslednjih godina suočavaju opštinska vodovodna preduzeća, a koji bi za posledicu mogli da imaju ugrožavanje vodosnabdijevanja građana.
Od 24 vodovodna preduzeća u vlasništvu crnogorskih opština, u 2023. godini 11 je poslovalo sa gubitkom u ukupnom iznosu od preko šest miliona eura, a sudeći prema prvim izvještajima za 2024. godinu taj trend se nastavlja, pa je tako neto gubitak samo pogoričkog „Vodovoda i kanalizacije” u prošloj godini bio preko 1,2 miliona eura.
Troškovi održavanja i modernizacije vodovodnih sistema znatno su porasli kao posledica kako lokalnih, tako i globalnih ekonomskih kretanja i inflacije, a prihodi koji se ostvaruju od trenutnih cijena vode, pa i od onih koje će se na osnovu važeće metodologije primjenjivati u 2026. godini, nisu dovoljni da pokriju sve troškove preduzeća, što dovodi do akumulacije dugova i nemogućnosti ulaganja u neophodne infrastrukturne projekte.
Imajući ovo u vidu, obezbjeđivanje uslova za kontinuirano i kvalitetno vodosnabdijevanje moguće ostvariti samo pronalaženjem optimalnog rješenja za održivo povećanje cijena vode, koje bi bilo praćeno odgovarajućom normativom kako bi se omogućile subvencije i time spriječili negativni efekti na socijalno ranjive kategorije stanovništva.
U cilju spriječavanja dalje finansijske destabilizacije vodovodnih preduzeća, Zajednica opština je prošle godine formirala radnu grupu koja je usvojila predloge za izmjene metodologije za utvrđivanje cijene vode s obzirom na postojeći zakonski sistem, kao i predlog za izmjene i dopune Zakona o komunalnim djelatnostima koje bi omogućile sveobuhvatnije redefinisanje ove metodologije. Nažalost, nadležna Regulatorna agencija odbila je gotovo sve predloge, dok se s druge strane, rad na pripremi izmjena i dopuna Zakona o komunalnim djelatnostima u kontinuitetu prolongira već više godina.
Smatramo da je poslednji trenutak da se preduzmu odlučniji koraci u rješavanju ovog problema kako bi se otklonila opasnost od ugrožavanja sistema vodosnabdijevanja u državi, ali i da bi se stvorili uslovi za unapređenje sistema odvođenja otpadnih voda. Podsjetimo da, po poslednjim podacima, pokrivenost uslugom javnog vodosnabdijevanja iznosi 87,42 odsto, dok je pokrivenost kanalizacionom mrežom na veoma niskom nivou i iznosi svega 49,70 odsto. Uz to, pokrivenost stanovništva uslugom prečišćavanja komunalnih otpadnih voda je na alarmantnih 36,26 odsto.
